Het verhaal

Ver voordat de mens op aarde verscheen waren Bos en Tijger al de beste maatjes, al jarenlang. Ze praatten over van alles en nog wat. Of ze zwegen, waren in stilte bij elkaar. Want daar ging het om, ze waren gewoonweg heel graag bij elkaar. Ze keken en beleefden samen het komen en gaan van de seizoenen, volgden de loop van zon en maan terwijl die hoog boven de takken van de bomen langs de hemel gleden.

Toen de mensen verschenen, gingen de twee dikke vrienden elkaar nog meer waarderen. De mensen durfden het bos niet in om bomen te kappen, omdat ze bang waren voor Tijger. En de schaduwen van het Bos, boden Tijger een schuilplaats waar hij geen gevaar liep als mensen gewapend met stenen en speren hem wilden doden.

Helaas, zoals dat wel vaker tussen vrienden gaat, kwam er een dag dat ze elkaar niet langer meer waardeerden. Dat wat er was, was een gewoonte, een vanzelfsprekendheid geworden en zowel Bos als Tijger raakten hun onderlinge verbinding kwijt. Het leidde zelfs tot minachting en wrok tegen elkaar. “Het enige wat jij doet, is mijn bodem vervuilen”, zei Bos op zekere dag tegen Tijger. Deze reageerde op eenzelfde manier en verweet Bos dat zijn donkere en sombere ondergroei hem belemmerde van de zon te genieten. De verhouding verslechterde en op zekere dag wandelde Tijger gewoon het bos uit, de wereld van onbedekte heuvels en dalen in.

Helaas duurde het niet lang voor de mensen ontdekten dat het Bos niet langer bewaakt werd. Ze haasten zich om de bomen te rooien alsof er geen volgende dag bestond. Het Bos veranderde in een troosteloze plek zonder leven.

Met Tijger ging het ook niet al te best. Hij kon zich niet langer verbergen in de dichte en schaduwrijke ondergroei van Bos. Zo vonden de mensen met speren hem gemakkelijk en hij en zijn soortgenoten werden gedood.

En zo ging dat wat ooit een innige vriendschap was waarvan wederzijdse bescherming een wezenlijk onderdeel was, uiteen en werd het de teloorgang van zowel Bos als Tijger

Deze parabel is oorspronkelijk afkomstig uit Java. Ik gebruik hem graag om aan te geven hoe ik in hoofdlijnen kijk naar wat er in de wereld gaande is.

De overeenkomsten

Als het je lukt je fantasie te gebruiken, is het eenvoudig het Bos in het verhaal te zien als de natuur, als alles wat leeft. Tijger staat voor de mensheid als onderdeel van de natuur. De mensen in het verhaal verwijzen mijns inziens naar dat wij als mensen de natuur aangedaan hebben en nog doen. Ik noem deze mensen Hebzucht. Hebzucht respecteert de natuur in de volle omvang niet en ziet de natuur niet als één geheel, waarvan de onderdelen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Daarnaast ziet Hebzucht zich als eigenaar van de natuur. De natuur is er voor hen. Terwijl de mens en de natuur er voor elkaar zijn. De mens is een onderdeel van de natuur en is er net zo van afhankelijk van als elk ander onderdeel van deze levende immense eenheid. De één kan niet zonder de ander. Er zijn ontelbare wederzijdse belangen. Met als gevolg dat Hebzucht geen respect heeft. Ook niet voor zichzelf. Dat klinkt wellicht vreemd, maar jezelf boven een ander stellen, alléén met je eigen belangen bezig zijn, is het niet respecteren van jezelf. Jezelf zien als onderdeel, evenwaardig aan elk ander onderdeel, is jezelf én de ander zien zoals het is. Dat is respect tonen. Voor jezelf en alles wat leeft.

Hof van Eden

Een andere parabel gaat over het Aards paradijs. Een Aards paradijs, waarin zoals in het verhaal van Bos en Tijger levende wezens samenwerkten en genoten van wat ze elkaar te bieden hebben. Elkaar niet misbruikten, maar elkaar waardeerden en daarnaast het respecteren van de unieke eigenschappen die aan elk levend wezen verbonden zijn. Het verhaal vertelt dat de mens uit deze mooie wereld verdreven is. Op basis van het snoepen van verboden vruchten, waartoe de één de ander verleidde. De indruk wordt gewekt alsof de mens door een Hogere Macht uit dit paradijs verbannen is. Het zou echter zomaar kunnen zijn dat de mens dat zelf georganiseerd heeft. Er zélf verantwoordelijk voor was en nog steeds is. Door te transformeren van mens als onderdeel van de natuur (Tijger dus) naar Hebzucht. Een verandering, die er als sluipmoordenaar voor gezorgd heeft dat het vandaag de dag is zoals het is. Een gigantische disbalans tussen mens en natuur. Een constante strijd met de natuur en alle natuurlijke krachten en fenomenen. Daarnaast ernstig misbruik en onderdrukking van de natuur. Onjuist!

Terug naar het Bos, de Hof van Eden?

Gelukkig is er een verandering gaande. Steeds meer mensen willen veranderen. Afscheid nemen van Hebzucht en terug naar de mens als onderdeel van het geheel. Weer Tijger zijn ín het Bos.

Een aantal zaken beïnvloeden deze kentering

Wie?

Op de eerste plaats het gegeven dat elk mens alléén zich zelf kan veranderen. Het stoppen met je gedragen als Hebzucht is dus een taak en de verantwoordelijkheid van élk individu. Je kunt anderen wel uitnodigen deze verandering aan te gaan. Daar blijft het echter bij. Helaas zijn veel mensen niet meer gewend zélf verantwoordelijkheid te nemen en zelf – al dan niet met steun van anderen – een verandering aan te gaan. Vaak wordt verwezen naar veranderingen die anderen moeten doen om……zelf te groeien. Een onmogelijke en niet realiseerbare aanname.

Inzicht

De misgroei van Tijger naar Hebzucht is onbewust gegaan. Op basis van belangen, die steeds verder los van de natuur en de verbondenheid met al wat leeft, kwamen te staan. Zo werd het noodzakelijk gevonden met heel veel mensen dicht bij elkaar te gaan wonen. Zo dicht zelfs dat mensen boven elkaar gingen wonen. Op zich al een vorm van strijden met de natuur. Inmiddels is het zo ver dat veel mensen het de natuur verwijten als die eens ‘wint’. Als de natuurlijke zwaartekracht er voor zorgt dat een gebouw instort, wordt de natuur beschuldigd of worden er schuldigen gezocht. Weinig mensen kijken en gaan in gesprek met Hebzucht om te zoeken naar de échte oorzaak van het ontstane lijden.

Een ander voorbeeld is het strijden met natuurwetten. Dat wat écht natuurlijk is, wordt door Hebzucht niet gerespecteerd en zelfs niet meer als natuurlijk gezien. Zo is er bijvoorbeeld één ding dat voor al wat leeft van nature duidelijk en onontkoombaar is. Dat is sterven. Dat mag niet meer. Het lijkt er op dat Hebzucht het eeuwig leven wil. Voor Hebzucht vaak al vanaf de geboorte een begeerte, waarvan ook Hebzucht weet dat het niet realiseerbaar is. Toch gaat er enorm veel energie, tijd en geld om in deze strijd. In een strijd met de natuur. Tijger kijkt anders naar de dood. Als afsluiting van het leven dat geleefd en beleefd is. En maakt zich niet druk om de dood. Tijger investeert in het leven, in alles wat leeft. En de samenhang daartussen. Zonder Hebzucht.

Als je ziet dat bovenstaande ontwikkelingen plaats gevonden hebben, erken je dat de mens zich van de natuur afgescheiden heeft. Dat de mens getransformeerd is van Tijger naar Hebzucht. Een verdrietig en tegelijkertijd mooi inzicht. Verdrietig omdat het gebeurd is. Mooi omdat je dan ook de weg terug ziet. Een weg die jij voor jouw leven in gang kunt zetten.

Tegenstellingen

Hebzucht leeft op basis van tegenstellingen. Tegenstellingen bestaan echter niet, maar zijn twee uitersten van hetzelfde. Zo is bijvoorbeeld donker niet het tegengestelde van licht. Bij licht en donker gaat het om dezelfde eenheid, lumen. Bij veel lumen is het licht(er), bij weinig donder(der). Zo geldt dat voor elke tegenstelling.

Hebzucht denkt echter wel zo en ziet nu dat een aantal mensen terug wil naar de mens als onderdeel van de natuur, weer Tijger wil worden. Dat wordt door Hebzucht als bedreiging gezien en Hebzucht gaat in het verzet. Graaft zich dieper in en doet er alles aan om de verandering onmogelijk te maken. Door Tijger van allerlei stempels te voorzien. Zweverig, onverstandig, niet realiteitsbewust, asociaal of zelfs een gevaar voor de maatschappij. Het zou wel eens kunnen kloppen dat Tijger de door Hebzucht gebouwde onnatuurlijke maatschappij onder druk zet. Want Tijger wil geen maatschappij, maar een SAMENLEVING. Met respect voor alles wat leeft.

En nu?

In mijn ogen zitten we met zijn allen, Bos, Tijger en Hebzucht in een spannende fase. Het is niet anders. Ook dit stadium gaat voorbij. Voor elk levend wezen. Ik nodig elk mens uit zich terdege te realiseren op welke manier hij het leven wil (be)leven. Als Hebzucht buiten het Bos? Als Tijger in het Bos? In de Hof van Eden of er van afstand naar hunkerend?

Daarnaast nodig ik Hebzucht uit zich te realiseren dat hij zo mag blijven leven. Vanzelfsprekend. Wat niet mag is de keuze van Tijger onmogelijk maken of blokkeren. Dat mag niet alleen, maar het kán ook niet. Tijger laat zich niet weerhouden. Het Bos ook niet. En beste Hebzucht, waarom zou je energie steken in iets wat niet kan? Dat heb je al veel te lang gedaan.