Telefoontje
Ondanks het feit dat ik er al heel lang rekening mee hield dat het telefoontje zou komen, overviel het me toch.
De vrouw die mij belde, Sarah, is de vriendin een man die ooit tot mijn nabije vriendenkring behoorde. Het contact met deze man, Evert, was al langer aan het afbrokkelen. Alleen vanwege oude sentimenten en pogingen om iets vast te houden wat er niet meer was, waren er nog wat spaarzame contacten. Waarbij ik me er inmiddels van bewust ben, dat dat wat er was, wellicht helemaal niet zo diepgaand was. In die tijd klopte dat voor mij. Nu allang niet meer.
En zo was dat wat ik ooit als vriendschap zag, afgegleden naar de kennissenkring.
Ik kijk nu ook anders naar Evert, dan voordat ik met Vitamine HBS in aanraking kwam.
Evert is een prima mens. Zoals elk mens in basis prima en helemaal juist is. Dit uitgangspunt is een belangrijk onderdeel van het holistisch mensbeeld, zoals het binnen Vitamine omarmd wordt. Het wil echter niet zeggen dat elk menselijk gedrag juist is.
Zo was het ook bij Evert. Evert had een roerige jeugd met een vader die zijn rol niet pakte en Evert was nog erg jong toen zijn jongste zusje overleed. Ik zag – met name als gevolg van de systemische blik die ik heb op gedaan – duidelijk welke invloed dit op Evert’ s leven had en nog steeds heeft.
Helaas is het Evert niet gelukt om op zoek te gaan naar de bron van zijn ellende en is hij in een slachtofferrol terecht gekomen. De hele wereld was schuldig aan zijn ellende en zo was hij – zoals dat maatschappelijk genoemd wordt – depressief geworden. Evert was wanhopig op zoek gegaan naar een gelukkiger leven. Helaas kreeg hij een zeer ‘liefdevolle’ vriendin, die alle ellende voor hem probeerde op te vangen. Dat kan echter niet en zo kwam Evert in de reguliere hulpverlening terecht. Daar werd, ondanks alle goede bedoelingen, niet op zoek gegaan naar de bron van zijn depressie. Er werden therapieën en medicijnen voorgeschreven. Medicijnen, die voor een deel emoties afvlakken. Dat lijkt mooi, maar dat is het niet. Het tegendeel. Emoties zijn niets meer en niets minder dan signalen dat systemische uitgangspunten totaal overhoop liggen. In wezen is een emotie dus een warme uitnodiging om op zoek te gaan naar systemische verstoringen.
Op zoek gaan naar de verstoorde systemische uitgangspunten en je verantwoordelijkheid nemen is dé omarming van elke depressie. Waarbij verantwoordelijkheid nemen bestaat uit diepgaand onderzoeken wat jij kunt doen om de verstoring te beëindigen of te verminderen. En als dat niet kan, wat jij dan kunt doen om met het lijden, dat een gevolg van die verstoringen is, om te gaan.
Zoals gezegd: Evert koos voor het reguliere pad. Daardoor uitgenodigd door zijn naaste omgeving, die ook niet zag en wilde of durfde zien wat werkelijk gaande was.
Opname
Terug naar Sarah’s belletje.
Evert was er, doordat hij steeds verder in de put raakte, achter gekomen dat zijn antidepressiva niet meer deden wat ze ‘moesten doen’: zijn ellende wegduwen. Door het te snel afbouwen van medicijnen was Evert totaal in de war geraakt en wel zodanig dat hij vragen stelde bij zijn aards bestaan, Wat deed hij hier nog?
Evert was daarom op aanraden van de arts, ter bescherming van zichzelf en om Sarah wat rust te gunnen, vrijwillig opgenomen. Gezien het ontbreken van de nauwe contacten heb ik de boodschap voor kennisgeving aangenomen en Sarah – en via haar Evert – veel sterkte gewenst.
Bezoek
Gisteren belde ik Sarah om te vragen hoe het ging. Een telefoontje waarvan ik me nu afvraag of dat slim was. Dit omdat het telefoongesprek leidde tot een bezoek van Sarah, die tijdens het bezoek hetzelfde deed als zij altijd gedaan had: voor Evert én zijn slachtoffergedrag in de bres springen. Zij weigerde om elke andere dan de reguliere kijk op dat wat gaande is, aan te horen.
Vanzelfsprekend mag iemand kiezen om niet te veranderen. Er voor kiezen een andere weg niet aan te gaan of zelfs niet te onderzoeken. Iedereen mag voor zijn eigen disbalans en ongeluk kiezen. Ik zie al langer de weg naar de bron van Evert’s ellende. Evert – en Sarah – weigeren er naar te kijken. Nogmaals: dat mag! Het zorgt er echter wel voor dat Sarah en Evert beide verantwoordelijk zijn voor het in stand houden van de ellende. Terwijl de omarming voor het grijpen ligt. Kijk naar de systemische verstoringen, verander wat jij kunt veranderen en nodig anderen uit om te veranderen wat zij kunnen veranderen. Het zelfs niet willen horen van een andere kijk – zonder dat wie dan ook verplicht is die andere weg te volgen – zorgt onbewust voor een status quo, die er weer voor zorgt dat de ellende voort blijft duren.
Uitgestoken hand
Sarah vertelde dat Evert nu onder begeleiding zijn oude medicijnen afbouwde en tegelijkertijd nieuwe medicijnen voorgeschreven kreeg.
Die de emoties opnieuw reguleerden…
Sarah weigerde te luisteren en wilde alleen haar ‘slachtofferverhaal’ doen. Systemisch noem ik dat ‘Sarah wilde niet nemen wat ik wilde geven’. Nogmaals: dat mag. Daarbij kwam dat er vanuit systemisch standpunt ook nog een rangorde issue speelde. Rangorde gaat niet over belangrijk of hoger in hiërarchie zijn. Nee, rangorde is afhankelijk van het onderwerp dat op dat moment aan de orde is. Degene die het beste thuis is in dat onderwerp, degene die er qua zowel kennis als inzichten het beste inzit, is hoogste in rangorde. Dat dient gerespecteerd te worden. Ook dat deed Sarah niet. Ik was veruit het beste thuis in die andere kijk. Dat werd door Sarah niet gerespecteerd. Het tegendeel zelfs. Ze maakte verbaal en non-verbaal mijn kijk – of beter gezegd mijn pogingen om deze kijk toe te lichten – belachelijk. ‘….oh dokter Olivier weet er alles…’ En ‘jij denkt het beter te weten dan de artsen die Evert al lang behandelen…’ Ik gaf aan het niet beter te weten, er echter wel anders naar te kijken. Ook gaf ik aan dat, mijns inziens, anderen behandelen of begeleiden geen wedstrijd is. Een opmerking over het gegeven dat de resultaten van die artsen die Evert al heel lang behandelden niet waren om over naar huis te schrijven, kon ik niet onderdrukken.
Eén van de vele veranderingen in mijn leven is dat ik niet langer met mensen van doen wil hebben, die hun verantwoordelijkheid niet nemen. En dat doen zowel Evert als Sarah – onbewust – niet. Verantwoordelijkheid nemen is doen wat systemisch juist is én onderzoeken wat er ten diepste gaande is.
Ik wil en kan anderen niet veranderen. Ik kon tijdens het bezoek van Sarah niet anders dan haar de vraag stellen wat ze dan eigenlijk kwam doen. Waarop Sarah mij nogmaals duidelijk maakte dat ik ‘slechts’ een vriend was en geen dokter die Evert kon helpen. De sfeer verslechterde en ik maakte Sarah duidelijk dat ik me zich afvroeg wat zij dan wél kwam doen als zij niet naar mijn verhaal wilde luisteren en daarna mijn andere kijk in overweging wil nemen. Meer vroeg ik niet. Ik heb Sarah uitgenodigd om breder te kijken en andere informatie dan die ze tot nu toe had in haar keuze mee te wegen. Maar hoe kun je iets meewegen dat je niet wilt horen? Mijn uitgestoken hand werd niet gepakt.
Het trieste is dat mijn verbinding met Evert er nog wel degelijk is en ik duidelijk zie dat hij en Sarah niet verder willen kijken dan hun neus lang is en zich wentelen in hun ellende. Waardoor de ellende in stand gehouden wordt en zelfs alleen maar groter wordt.
Ik heb het pamperen echter verleerd en ik heb mezelf aangeleerd om de realiteit te benoemen. Met als gevolg: knallende deuren en een vluchtende Sarah.
Om die reden stelde ik me de vraag of het juist was dat ik Sarah voor een bezoek uitgenodigd had. Ik stelde mijzelf niet de vraag of ik tijdens het gesprek juist gehandeld had. Dat had ik wel degelijk. Juist handelen is voor mij de randvoorwaarden van de systemische krachten toepassen. En ja, het gesprek had natuurlijk op een andere manier gevoerd kunnen worden. Alles kan achteraf gezien immers altijd anders. Het ging echter om mijn boodschap, de inhoud daarvan en mijn realiteit: lieve Evert en Sarah, stap uit je slachtofferrol, ga op zoek naar de bron en neem uiteindelijk verantwoordelijkheid.
Sinds ik anders in het leven ben gaan staan, krijg ik in de contacten met Evert en Sarah, niet de juiste plek. Ook nu niet dus. Het is overigens de vraag of dat vóór die tijd ook al niet het geval was… En daar ligt – inmiddels – mijn grens: ik wil niet meer met mensen ‘samenleven’ waarvan ik niet de juiste plek krijg.
Ik heb Sarah uitgenodigd en heb daar geen spijt van. Mijn treurige gevoel wordt voornamelijk veroorzaakt doordat ik niet de juiste plek krijg en ik zie dat Evert en Sarah hand in hand verder de doodlopende weg in wandelden. En dat zorgt voor lijden. Bewust bij mij, onbewust bij Evert en Sarah.
Eerdere bijdragen van Olivier:
Olivier: Vitamine HBS & Olivier stelt zich voor
Tot slot
De lotgevallen van Olivier worden op de website van De Roestenburgh als inspiratie geplaatst. Mocht je een mail willen krijgen als er een nieuwe inspiratie verschijnt, stuur dan even een bericht naar info@deroestenburgh.nl
