Wat is vakantie?

Volgens Wikipedia is vakantie is een meerdaagse periode waarin een persoon zijn gewoonlijke dagelijkse activiteiten staakt. Er wordt tijdelijk niet naar werk, studie of school gegaan. Het woord vakantie is afgeleid van het Latijnse vacantia, dat staat voor vrij zijn van verplichtingen.  Rond 1850 kreeg vakantie de huidige betekenis. Sinds ongeveer 1960 maakt het fenomeen vakantie een stormachtige groei door. Gaandeweg is vakantie gekoppeld aan het maken van een reis of bezoeken van een bepaalde bestemming: men gaat op vakantie.

Een andere kijk op vakantie

Vakantie is in basis het vrij zijn van verplichtingen. In onze huidige maatschappij zou dat zomaar eens heel erg hard nodig kunnen zijn. Er zijn echter wel vraagtekens te plaatsen bij de combinatie ‘vrij zijn van verplichtingen’ en de huidige invulling van de tijd dat iemand vrijgesteld is van die verplichtingen. Het lijkt erop dat de invulling van de vrije tijd een verplichting op zich geworden is. Iedereen ‘moet’ op vakantie gaan en iedereen moet dat dan weten ook. En …. er moet vooral genoten worden op vakantie. De hamvraag is hierbij wat onder genieten verstaan wordt. Geniet jij van wat jij echt graag doet? Of geniet je van de aandacht die jouw bijzondere vakantie je oplevert? Of ben je (onbewust) in je vakantie ook aan het presteren? Veel ondernemen, bekijken, sporten….

Als je holistisch, systemisch en Boeddhistisch in het leven staat, is het bijzonder dat je ‘toekomstig genieten’ gaat organiseren. Lang voordat de vrije tijd aanbreekt, wordt van alles geregeld, gepland en geboekt. Allemaal om een leuke tijd te hebben. De tijd die je hiermee bezig bent, kun je niet gebruiken om in dát moment, in dát nu te genieten van wat er zich voordoet.

Als je dit fenomeen toetst aan de edele waarheden die het Boeddhisme kent, is sprake van een vorm van begeerte. Edele Waarheid 2 zegt dat begeerte één van de oorzaken is die het lijden, dat elk mens gegarandeerd overkomt, groter maakt dan nodig is. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar dat is het niet. Als je vooraf zaken gaat plannen die leuk en plezierig moeten zijn, is de kans groot dat ze niet leuk of minder plezierig zijn dan je ‘geëist’ hebt. En dan levert het alleen maar frustratie op.

“Moet ik dan helemaal niets plannen?”, zou je je kunnen afvragen. Dat zeg en bedoel ik niet. Je kunt van alles plannen en verlangen dat het leuk wordt. Verlangen is iets anders dan begeren. Verlangen heeft in zich dat, als dit verlangen niet vervuld wordt, dat het jammer is. Niet meer dan dat. En dan ga je om met wat er wél is.

Dat is meteen dé oplossing rondom vakanties. Ga om met dat wat er is en verzet je er niet tegen. Niet tegen het slechte weer, niet tegen de drukte in het vakantiepark, niet tegen de warmte, niet tegen de kou. Want Edele waarheid 1 zegt dat in elk menselijk leven lijden voorkomt. Alles wat ik noemde, kun je als een vorm van lijden zien. Dan is het bijzonder je ertegen te verzetten, want dat lijden is er toch is. Zoek dus een weg om ermee om te gaan. Daardoor wordt het lijden minder.

Behoefte aan vakantie

Ik schreef al dat in onze maatschappij de behoefte aan vrije tijd groot is. Helaas, zeg ik daarbij. Het is ook bijzonder dat er zoveel behoefte aan vrije tijd is. Wij hebben namelijk buiten de vakanties al erg veel vrije tijd. Vakanties zijn ontstaan in de tijd dat mensen nog niet zoveel vrije tijd hadden. Er werd veel en lichamelijk harder gewerkt. En er waren veel minder mogelijkheden te ontspannen. Vandaag de dag hebben veel mensen door het jaar heen ontspanning genoeg. Ze zijn lid van verenigingen, sporten, doen ‘leuke dingen’. En toch is er behoefte aan vrije tijd. Misschien is de gekozen ontspanningsvorm dan geen ontspanning, maar ook een soort verplichting…

Mijn uitgangspunt is dat dit veroorzaakt wordt door de invulling van de ‘niet vrije tijd’. Veel mensen hebben een baan waarin zij zich niet gelukkig voelen. Zij werken voor het geld, maar vinden vaak weinig tot geen bevrediging in wat ze doen. Op deze manier ontstaat spanning en stress die niet door ont – spanning weg te nemen is. En in die uitzonderlijke gevallen dat de vakantie wel voor voldoende stressvermindering zorgt, schiet de stress ná de vakantie weer gewoon de hoogte in.

Anders omgaan met je ‘niet vrije tijd’

Voor mij is de oplossing simpel. Ga meer holistisch en systemisch in het leven staan. Altijd. Vooral ook buiten de vakanties. En verdiep je eens in de Boeddhistische uitgangspunten. De optelsom zou zomaar kunnen zijn dat je een andere kijk gaat krijgen op je verplichtingen, op je stress, op spanning en op dat wat je doet om inkomsten te vergaren. De behoefte aan vrije tijd in de vorm van vakantie verminderd gegarandeerd.  Je gaat meer vrije tijd in je dagelijks leven brengen. En de invulling van je vrije tijd wordt veel minder een verplichting.

En nog mooier: je levensvreugde zowel in als buiten de vakantieperiode neemt geweldig toe. Wie wil dat nu niet?
Ik leer het je graag in in de opleiding Systemisch Werken & Coachen.