Inleiding

Ik kwam op het idee deze inspiratie te schrijven toen ik op social media een kwakzalver genoemd werd. Niet door iemand die ervaring had met De Roestenburgh of met mij persoonlijk. Door mensen die het kennelijk niet met een opmerking van mij rondom alles wat in de wereld gaande is, eens waren.

Kwakzalverij is kennelijk zo’n groot issue in de maatschappij dat er een vereniging tégen kwakzalverij is opgericht. Vanuit Vitamine HBS gezien is het geen enkel probleem een vereniging op te richten. Het is wel bijzonder dat een vereniging zich tegen wat dan ook richt. Ik leg in deze inspiratie de Vitamine HBS-kijk op kwakzalverij. Vanzelfsprekend mag iedereen daar iets van vinden.

Vitamine HBS

Veel mensen die regelmatig mijn inspiraties lezen, weten dat het begrip ‘Vitamine HBS’ in de praktijk ontstaan is. Het is een afkorting van Holistisch Mensbeeld, de basisprincipes van het Boeddhisme en de uitgangspunten van het Systemisch Werken. De liefdevolle samenwerking tussen die drie zorgt voor een brede kijk op het mens-zijn en de manier van in het leven staan. Een kijk die meer rust en balans brengt.

Holistisch mensbeeld

Het holistisch mensbeeld gaat er van uit dat een mens naast een verstand en een lichaam een derde ongrijpbaar en onbegrijpbaar deel in zich heeft. Een deel dat je verstand niet kan verklaren, niet kan pakken en dat niet te bewijzen is. Dat wil dus niet zeggen dat het er niet is. Iedereen komt in zijn leven zaken tegen die niet te verklaren zijn. Dat geldt ook voor dit derde deel dat ik de Ziel noem. Hoe meer waarde iemand aan zijn verstand hecht, hoe minder ruimte er is voor het toelaten van de Ziel. Die er ondanks dat gewoonweg is.

Ik maak wel eens een vergelijking met een auto. Die loopt meestal op 4 cilinders. Als één cilinder vast gaat zitten, ontstaan problemen. De auto begint uit balans te raken. Hoe langer het duurt, hoe vaster die ene cilinder gaat zitten. De overige cilinders moeten harder gaan werken en raken overbelast. Zo gaat het ook met het holistisch wezen mens. De Ziel krijgt weinig of geen ruimte. Het lichaam, maar zeker het verstand raakt overbelast.

Het verschil tussen de metafoor van de auto en het holistisch wezen mens is dat een Ziel er altijd zal zijn en blijven en constant in beweging blijft. Hoe hard het verstand het ook probeert te onderdrukken.

Bovenstaande betekent dat élk mens uniek is. Er zijn geen twee dezelfde mensen. Als een mens uit balans raakt, is het dan ook noodzakelijk te onderzoeken wat dat unieke mens zelf kan doen om de balans te herstellen en welke ondersteuning iemand daarbij nodig heeft. Het stellen van een diagnose helpt het unieke wezen mens vaak niet verder. De begeleiding richt zich dan meestal op de diagnose. Minder om het begeleiden van de mens.

Boeddhisme

Het oorspronkelijke Boeddhisme is gebaseerd op vier Edele Waarheden. Basis uitgangspunten, die zo waar zijn dat er niet eens aan getwijfeld hoeft te worden of ze wel waar zijn. Edele Waarheid 1 zegt dat er in élk leven lijden voorkomt. Waarbij lijden alles is wat je niet leuk vindt. Het maatschappelijk probleem rondom lijden is dat het verstand het gekaderd heeft. Overlijden, ziek worden, ontslag: allemaal geaccepteerd lijden. Dingen die jij niet leuk en de meerderheid van de samenleving wel leuk vindt, mogen er niet zijn. Dat lijden krijgt dan geen ruimte. Dat is een probleem, omdat elk lijden verwerkt dient te worden. Ik schreef al dat elk mens uniek is. Met als gevolg dat elk mens uniek lijden heeft. Lijden is dan ook niet vergelijkbaar. Daarbij komt dat het verstand niet wil lijden. Elk lijden wordt zoveel als mogelijk ontlopen of ontkent. Dat gaat niet. Iets ontkennen of ontlopen dat er van nature is, is een hopeloze missie.

Lijden is nodig om een aards mensenleven voluit te leven. Niet het lijden an sich, maar wel wat je met het lijden doet. Omgaan met lijden zorgt voor groei. Lijden ondergaan blokkeert je groei. Omgaan met lijden houdt in dat jij onderzoekt wat de bron, de oorzaak voor het lijden is. Daarna kijk je wat jij kunt doen om dat lijden te verminderen en wat anderen zouden kunnen doen. Dat wat je zelf kunt doen, kun je per direct in de praktijk brengen. Een ander kun je uitnodigen anders te gaan handelen.

Bijkomend probleem is dat het menselijk verstand er vanuit gaat dat je als mens zelf kunt bepalen of er lijden op je pad komt of niet. Helaas: dat is niet het geval. Lijden komt van nature voor. In de maatschappij proberen veel mensen lijden zo snel mogelijk uit de weg te ruimen. Als je lijden zonder het onderzocht te hebben uit de weg ruimt of door anderen uit de weg laat ruimen, komt dat (of een ander lijden) op enig moment weer op je pad. Dit omdat omgaan met lijden voor groei zorgt. Van nature zullen er uitnodigingen blijven komen om met lijden om te gaan. Lijden is dus een uitnodiging tot groei.

Daarnaast zijn veel mensen bezig voortdurend te voorkomen dat er lijden op hun levensweg komt. Dat kán niet lukken. De energie die daarin gestoken wordt, komt in een bodemloze put terecht en is verdwenen. Met als gevolg dat die mensen geen energie hebben om met het lijden dat op hun pad komt, om te gaan. Het lijden wordt dan ondergaan. Met als eindresultaat dat iemand uiteindelijk aan zijn lijden ten ondergaat.

Systemisch Werken

Er zijn twee soorten systemen: interne en externe systemen.
Elk mens is een intern systeem bestaande uit een verstand, een lichaam en een Ziel. Een extern systeem ontstaat als er twee of meer mensen – twee interne systemen dus –bij elkaar zijn.

Het zal niet zo ingewikkeld zijn je voor te stellen dat een extern systeem in onbalans raakt, als het bestaat uit interne systemen die uit balans zijn. En dat is bij veel interne systemen, bij veel mensen, het geval. Een interne systeem raakt namelijk uit balans als één of meerdere van de de delen (verstand, lichaam of Ziel) niet de juiste plek krijgen. Hoeveel mensen geven in hun aards bestaan hun Ziel de ruimte om er te zijn? Daarnaast raakt een systeem uit balans als de systemische uitgangspunten niet gerespecteerd  en toegepast worden.

In élk systeem, zowel in een intern als een extern systeem, geldt een aantal natuurlijke uitgangspunten. Die heb ik niet bedacht. Die zijn niet bedacht door iemand anders. Die zijn er gewoon. Zoals de zwaartekracht er ook is. Elk natuurlijk uitgangspunt kent een zeer beperkt aantal randvoorwaarden of spelregels. Als die gerespecteerd en toegepast worden, is een systeem in balans. Als dat niet gebeurt, raakt een systeem verstoord. Er ontstaat dan lijden. Met alle nadelige gevolgen voor dat systeem en de leden ervan.

Om deze natuurlijke randvoorwaarden te kunnen respecteren en toepassen, is het noodzakelijk er inzicht in te hebben. Er daar wringt het. Veel mensen hebben dat inzicht niet en willen ook geen inzicht op gaan doen, omdat die krachten en hun randvoorwaarden niet bewijsbaar zijn. Zij zijn zo gehecht aan hun verstand en de zekerheden die dat lijkt te bieden ,dat zij weigeren verder te kijken. Zij leven op schijnveiligheid. Nogmaals: als iets niet bewijsbaar is, wil dat niet zeggen dat het er niet is. Veel dingen die in een mensenleven voorkomen, zijn niet bewijsbaar. En toch zijn ze er. Kijk maar eens in je eigen leven.

Vanzelfsprekend mag iemand er voor kiezen niet op zoek te gaan. Ieder leeft zijn leven op zijn eigen unieke manier. Het wordt echter anders als mensen anderen verbieden of verhinderen op zoek te gaan naar dat ongrijpbare deel en de betekenis ervan. Een gebruikelijke en onjuiste vorm van verhinderen bestaat uit het niet vergoeden van kosten. Elk uniek wezen mens mag elk deel inzetten bij het onderzoek naar hun disbalans. Ook de Ziel dus. Daar gaat dat unieke wezen zélf over. Niet anderen. Als dan behandelaars van alternatieve, bijvoorbeeld holistische, begeleiding in een kwaad daglicht gezet worden, is er sprake van onjuist gedrag.

Wat is kwakzalverij?

Volgens de vereniging tegen de Kwakzalverij wordt kwakzalverij omschreven als elk beroepsmatig handelen c.q. het verlenen van raad of bijstand in relatie tot de gezondheidstoestand van mens of dier. Waaraan gekoppeld wordt dat dit handelen niet gefundeerd is op toetsbare en van logische dan wel empirisch-houdbare hypothesen en theorieën. Deze handelingen worden daarnaast actief en publiekelijk verspreid. Zonder dat toetsing binnen de beroepsgroep op effectiviteit en veiligheid heeft plaatsgevonden. Tot slot wordt (veelal) geen  overleg met medebehandelaars gepleegd.

HBS kijk op kwakzalverij

Elk beroepsmatig handelen c.q. het verlenen van raad of bijstand in relatie tot de gezondheidstoestand van mens of dier

Vanuit Vitamine HBS gezien bestaat tegen dit deel van de definitie geen enkel bezwaar. Waarbij ik de opmerking maak het noodzakelijk is dat de ‘raad of bijstand’ door dat unieke mens zelf intrinsiek gewenst wordt.

Niet gefundeerd is op toetsbare en voor die tijd logische dan wel empirisch-houdbare hypothesen en theorieën

Hier gaat het mis. Toetsbaar? Aan wat? Aan logische hypothesen en theorieën. Het gaat om toetsten aan het verstand. Dat alleen zaken wil omarmen die bewijsbaar zijn. Een groot deel van het mens-zijn wordt dus gemist.

Logisch wil zeggen verstandelijk. Hypotheses zijn niet meer dan voorlopige stellingen, waarin je aangeeft wat verwacht wordt van een onderzoek. Je zegt dus vooraf waar de uitkomst van een onderzoek naar verwachting aan hoort te voldoen. Ieder mens dat zijn verstand gebruikt, ziet dat dit op zijn minst bijzonder is. Als je vooraf vaststelt wat de uitkomst zou moeten zijn, kun je elke andere uitkomst dan die je verwacht als niet juist bestempelen. En zo is het simpel om alles wat je niet wenselijk vindt (omdat het niet aan de vooraf bedachte uitkomt voldoet) aan de kant te schuiven als bijvoorbeeld kwakzalverij.

Hier speelt ook het begrip empirisch een grote rol.  Een empirisch resultaat wordt verkregen als experimentele resultaten verklaard worden zonder zich te beroepen op een uitgewerkte theoretische onderbouwing, maar puur en alleen door analyse van het experiment. Het gaat dus om verklaren en analyseren. Ook dat is een puur verstandelijke en daardoor eenzijdige en beperkte benadering. Alles wat niet grijpbaar of niet begrijpbaar is, verdwijnt buiten beeld. Als een verklaring of analyse niet te vinden is of als die (on)bewust niet gevonden mag worden, klopt het dus niet. In de natuur zijn heel veel zaken niet verstandelijk verklaarbaar, niet empirisch aantoonbaar. En toch zijn ze er. Of mensen dat nu leuk vinden of niet.

Die actief onder het publiek worden verspreid

Vanzelfsprekend is het helemaal kloppend als zaken gedeeld worden die mens of dier ondersteunen in relatie tot hun gezondheidstoestand. Dat is ieders recht. Dat doe ik onder andere door deze inspiratie te schrijven.

Zonder dat toetsing binnen de beroepsgroep op effectiviteit en veiligheid heeft plaatsgevonden

Toetsing binnen een beroepsgroep gebeurt op basis van door die beroepsgroep vastgestelde uitgangspunten en regels. Ernstig verstandelijk gekaderd dus. Alles wat daar buiten valt doorstaat de toetsing niet. Een vorm van uitsluiting dus.

Over effectiviteit valt ook nog iets te zeggen. Want wie bepaalt de effectiviteit? Niet een beroepsgroep of derden. De effectiviteit wordt bepaald door degene die begeleid wordt. Ik nodig iedereen uit eens te kijken hoe het staat met de effectiviteit van de ‘niet kwakzalverij begeleiding’. Bedenk daar even bij hoeveel zorghoppers en zorgmijders er inmiddels zijn. En hoeveel mensen jaar in, jaar uit in het zorgsysteem blijven hangen. Dan heb je een beetje een beeld van de effectiviteit van de ‘reguliere’ zorg.

(Veelal) zonder overleg met medebehandelaars wordt toegepast

Binnen vitamine HBS gaat het om juist handelen. Elke behandelaar heeft juist te handelen. Daarbij overleg plegen met wie dan ook kan geen enkele kwaad. Noodzakelijke voorwaarde is dat degene die begeleid wordt voor zo’n overleg toestemming geeft. Overleg is echter geen eis. Het gaat immers om degene die begeleid wordt. Daar open, eerlijk en integer mee overleggen, die volledig informeren en zich op hem richten,  is dé weg naar juiste begeleiding.

Artseneed

Dat brengt mij bij de artseneed. Een argument dat vaak gebruikt wordt, is dat ‘kwakzalvers’ en alternatieve genezers geen artseneed afgelegd hebben. Feitelijk is dat waar.

Vanuit Vitamine HBS gezien is elke eed, de artseneed dus ook, een bijzonder fenomeen. Als je namelijk HBS in het leven staat, hoef je geen eed af te leggen voor wat dan ook. Je handelt dan volledig juist, natuurlijk én menselijk. Gelukkig is een deel van dat juiste opgenomen in de artseneed.

Het afleggen van deze eed is bijzonder en onnodig. Er schuilt wantrouwen onder: mensen, artsen zouden niet juist handelen. En ja helaas, dat klopt vaak. Omdat het ongrijpbare deel, de Ziel buitengesloten wordt. Dat is op zich al onjuist. Iemand die ook naar zijn Ziel luisteert, handelt zelden of nooit onjuist. Die keren dat dat wel voorkomt, is dat per direct voelbaar en kan verantwoordelijkheid genomen worden. Dat inhoudt dat je onjuist handelen stopt en start met juist handelen.

Daarnaast biedt de artseneed schijnveiligheid. Dat iemand het onder ede iets verklaard of beloofd heeft, wil niet zeggen dat er in de praktijk dan ook naar gehandeld wordt. Omdat veel mensen, ook artsen dus, onjuist in het leven staan. Dat is weer een gevolg van het feit dat veel mensen geen inzicht in Vitamine HBS hebben. In dat kader van anders handelen dan verklaard is, wijs ik graag naar de houding van veel artsen rondom Covid-19. Mensen die Vitamine HBS doorgrond en omarmd hebben, handelen per definitief juist.

Inhoud artseneed

De artseneed luidt:

‘…Ik zweer/beloof dat ik de geneeskunst zo goed als ik kan zal uitoefenen ten dienste van mijn medemens. Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen en lijden verlichten. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Ik zal aan de patiënt geen schade doen. Ik luister en zal hem goed inlichten. Ik zal geheim houden wat mij is toevertrouwd. Ik zal de geneeskundige kennis van mijzelf en anderen bevorderen. Ik erken de grenzen van mijn mogelijkheden. Ik zal mij open en toetsbaar opstellen, en ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving. Ik zal de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg bevorderen. Ik maak geen misbruik van mijn medische kennis, ook niet onder druk. Ik zal zo het beroep van arts in ere houden…’

In deze tekst staat nergens:

• Dat lijden voorkomen en bestreden moet worden.
  Er staat slechts: ‘lijden verlichten’. Vanuit HBS gezien kan het nodig zijn een bijdrage te leveren aan het zodanig verlichten van het lijden dat iemand er mee om kan gaan. Het geheel ‘laten verdwijnen’ kán niet en maakt dan ook géén onderdeel uit van de tekst. Het lijden onderdrukken zorgt er vaak voor dat mensen juist niet OMGAAN met het lijden (de zoektocht naar de bron). Het gevolg is dan dat het lijden onderdrukt wordt en er geen groei plaats vindt.
• Dat begeleiding en behandeling alléén mag op basis van verstandelijk bewezen paden.
  Er wordt wel gesproken over toetsbaar opstellen. Er staat niet: verstandelijk toetsbaar opstellen. Ik bijvoorbeeld stel mij volledig toetsbaar op. Ik wil het met iedereen hebben over Vitamine HBS, de werking en gevolgen ervan en hoe ik er mee omga tijdens mijn begeleiding. Ik ben dus volledig toetsbaar.
  Daarnaast wordt gesproken over geneeskundige kennis bevorderen. Dat is precies wat ik doe. Ik draag Vitamine HBS uit en deel delen daarvan ook met mensen die ik begeleid. Op voorwaarde dat zij dat willen.
• Dat diagnoses, procedures, plannen van aanpak en verslaglegging vereist zijn.
• Dat elke cliënt hetzelfde behandeld dient te worden. Dat kan ook niet wat elk mens is uniek en heeft dus recht op een unieke begeleiding. Als mens. Niet als diagnose.
• Dat alleen de verstandelijk waarneembare gevolgen bestreden mogen worden. Er is dus volop ruimte op zoek te gaan naar niet verstandelijk pakbare zaken.

Artseneed en begeleiding

Het zou waar kunnen zijn dat alternatieve begeleiders of ‘kwakzalvers’ niet juist in het leven staan en daardoor niet juist kunnen begeleiden. Dat geldt dan zeer zeker ook voor alle reguliere begeleiders. Of zij nu wel of geen eed afgelegd hebben. In mijn ogen is het onverantwoord dat iemand een ander begeleidt zonder inzicht te hebben in Vitamine HBS. Of het nu reguliere- of alternatieve begeleiding is. De begeleiding is dan altijd te beperkt, niet volledig en een groot deel van het mens-zijn wordt eenvoudig weg genegeerd.

Ik ben dan ook voorstander van een vereniging die VOOR Vitamine HBS in de samenleving brengen is. Dan gaat de energie naar iets dan elk mens en daardoor de samenleving volledig dient. Aristoteles zei al dat alles waar je aandacht aan geeft, groeit.

Om misverstanden te voorkomen: ik zeg dus niet dat iedereen zo maar anderen kan begeleiden. Voor mij is het daarvoor nodig dat je vooraf weegt wat je gaat doen en dat je juist gaat handelen. Het gaat te ver om in dit artikel juist handelen helemaal uit te leggen. In samenvatting komt het er op neer dat je vóóraf de systemische uitgangspunten weegt en je er voortdurend aan houdt. Dan kán een begeleiding niet misgaan. Helaas wordt deze weging ook in de reguliere begeleiding zelden of nooit gemaakt. De systemische uitgangspunten zijn immers niet bekend. Hoe kun je ze dan wegen en toepassen? Met als zeer groot negatief gevolg dat heel veel begeleiding niet of  slechts beperkt succesvol is.

Inzichten in Vitamine HBS opdoen en deze daarna toe gaan passen, is niet ingewikkeld. In mijn beleving zou iedereen die op welke manier dan ook met mensen werkt, over deze inzichten horen te beschikken. De begeleiding wordt dan juister, duurzamer en succesvoller.

Tot slot

Kwakzalverij heeft een negatieve lading in de samenleving. Dat is jammer. Als ik door deze negatieve lading heen kijk, heeft het iets van een compliment in zich. Het is een mooie omschrijving waarbij aangegeven wordt dat ‘kwakzalvers’ de moed hebben om ook te kijken naar dingen die verstandelijk niet pakbaar zijn. Het is een omschrijving van een benadering van het complete holistische wezen mens op aarde. Elke disbalans in een mensenleven, vindt zijn oorzaak in dat niet pakbare deel. Omdat de reguliere zorg dat deel niet herkent en erkent, worden mensen slechts tijdelijk geholpen. En vallen vroeg of laat weer terug in disbalans. Waardoor het zorgsysteem overbelast geraakt is.

Ik vind het bijzonder dat er een vereniging is ‘tegen kwakzalverij’. Er wordt veel energie gestoken in iets wat je niet wilt. Die energie is dus niet meer beschikbaar om te steken in dat wat je wel wilt. En zo gaat veel energie verloren. Hoe mooi zou het zijn als reguliere begeleiders en vertegenwoordigers stoppen met zich tegen zoiets te keren? Zoek de samenwerking op. Dat dient elk mens. Dus ook iedereen die nu roept tegen kwakzalverij te zijn.

Disclaimer

De vitamine HBS (Holistisch, Boeddhistisch en Systemisch), is de basis voor mijn leven én mijn werk. Deze manier van in het leven staan, geeft een andere kijk op leven én dood. En alles wat daar tussen zit. Geen betere kijk dan velen hebben, geen slechtere, maar een andere. Voor mij wel dé juiste kijk!

Mijn teksten zijn nooit gericht op het overtuigen van wie dan ook, maar op het benoemen van mijn realiteit en het delen van mijn kijk op allerlei onderwerpen. Dat geldt voor alle teksten en inspiraties die ik schrijf. Ik verlang van niemand, verwacht het zelfs niet, dat mijn waarheid onderschreven wordt. Dat hoeft niet en het kan wellicht niet eens.

Ik nodig iedere lezer uit mijn tekst te lezen en daarvan niets klakkeloos aan te nemen. Tegelijkertijd nodig ik iedereen ook uit, deze niet zonder meer af te wijzen. Ik wens elke lezer toe dat het lukt mijn kijk en alle andere kijken open te beschouwen, te doorgronden, te wegen en op basis daarvan een eigen kijk te laten ontstaan. En op basis van die eigen kijk bewust in het leven te gaan staan.

Veel leesplezier.